Ahşap Oymacılığı

Ahşap oymacılığı, bir sanat biçimi olarak, küçük nesneler üzerindeki dekoratif şekillerden, mobilyalara ve mimari süslemelere kadar ahşaptan yapılan her türlü heykeli içerir. Tahta levhalar üzerine yapılan bir çizimin özel kesici aletlerle istenilen şekilde kesip oymak şeklinde tanımlanabilir. Kullanılan ahşaplar sertlik ve tür bakımından çok değişkendir. En yaygın kullanılan odun çeşitleri; şimşir, çam, armut, ceviz, söğüt, meşe ve abanoz türleri olmaktadır. Ağaç oyma işlemi için gerekli olan aletler; tahta tokmaklar ve keskin uçlu ahşap oyma setlerinden oluşmaktadır.

Oymak tabiri bir yeri oyarak derinleştirmek veya kazımak manasına gelir. Öteden beri manası karıştırılarak yüzeyi düz bırakılmak suretiyle kesilen şekillere de oyma denilmesi yanlıştır. Fransızca bu işe “de’copaqe” yani etrafını keserek boşaltılmak denir. Türkçede oyma denildiği zaman ağaç üzerine kalemle oyularak yapılan kabartılma ve müşebbek (Küçük tahta parçalarından yapılan oymalı kafes) gibi işler anlaşılır.

Hâlbuki bir şeyin sathı düz kalmak suretiyle etrafı ve içi kesilerek yapılan şekle oyma demek manayı karıştırır ve o işin ne tür bir iş olduğunu layıkıyla anlatmaz. Oymalı bir masa denildiği zaman kabartma süslemeli bir masa anlaşılır. Kesmek tabiri ise işi hakkıyla ifade etmez. Bir şeyi ortasından biçmek ve parçalara ayırmaya da kesmek denir. Bu sebeple etrafı ve yalnız şekli kesmek suretiyle yapılan süsleme işlerine kesme tabirinin kullanılması daha uygun olur.

Ormanda büyüyen bir ağacın kesildikten sonra bittiği düşünülen hayatı, yeniden başlar ahşap oymacılığı sanatı ile… Parçalara ayrılır, kesilip biçilir, yeni hayatında, yeni şeklinde yeni görevler üstlenir. İnsanlara beşik olur, kucaklayan koltuk olur, yatak, çerçeve, sandık olur. Son yolculuğunda bile eşlik eder insanoğluna…

Ahşap süsleme ve oymacılığı işte bu aşamada ortaya çıkar, bazen iç içe desenler bazen çok sade desenler bazen bir tokmak ve oyma kalemi ile bazen de bir çivi ile üzerine iz bırakarak. Her şey ile yapılabilir.

Hayal gücümüzün, fiziki imkân ve kabiliyetlerimizin el verdiği ölçüde kendimizi ifade etmenin, duygularımızı anlatmanın bir yoludur ahşap oymacılığı… Bir ağaçtan ruhu olan bir esere dönüştürme yöntemidir aslında..